Iedere dag zijn er mensen slachtoffer van pestgedrag. Een recent fenomeen is cyberpesten, vaak in de vorm van “sexting”, het delen van pikante privébeelden via social media. Deze beelden zijn dan ineens niet meer privé. Dit leidt tot schaamte en kan zelfs tot wanhoop en zelfmoord(pogingen) leiden. Bij de Wereld Draait Door van dinsdag 7 november 2017 deelt een slachtoffer van “sexting” dat het bij haar heeft geleid tot een zelfmoordpoging. Wonder boven wonder heeft ze het overleefd. Helaas loopt het vaak minder goed af, zoals bij de 20-jarige Tim Ribberink.

Je staat niet alleen

Pesten komt heel veel voor, zowel op school als op het werk. De cijfers van mensen die gepest worden lopen uiten van 10 – 40 procent (op www.stoppestennu.nl vind je factsheets met cijfers). Ook bij het team van soapserie Schitterend weten veel mensen wat het is om gepest te worden. Sommigen van ons worstelen nog steeds met de gevolgen van een pestverleden. In aflevering 8 van de serie vragen wij hier aandacht voor.

Pesten op het Werk: een treffend verhaal

In het verhaal doet Sandra (actrice Yvette Moerdijk) er alles aan om Scarlett (actrice Linda Brusche) het leven zuur te maken op werk. Hoe gaat Scarlett om met deze pesterijen? En lukt het haar om staande te blijven? Tot Sandra’s grote verbazing blijft Scarlett staan, maar valt er onbedoeld iemand anders omver…

Diepe wonden

Als psycholoog weet ik uit ervaring: pesten laat diepe wonden achter in iemands ziel. Een aantal psychische gevolgen van pesten kunnen zijn:

Onzekerheid en laag zelfbeeld;
Eenzaamheid;
Diverse (sociale) angsten;
Ziekteverzuim (met naar schatting tot 50%);
Problemen met slapen;
Overspannenheid en burn-out
Depressie en zelfs suïcide (bron: http://www.korrelatie.nl)

De ergste boodschap

Door te pesten geef je iemand de ergste boodschap mee die je maar kunt bedenken. Het is de boodschap: “Jij mag er niet zijn.” Ieder mens heeft behoefte aan relatie, verbondenheid, erkenning en waardering. Door iemand te pesten, zorg je ervoor dat iemand zich gaat schamen over zichzelf. Degene krijgt last van sociale angst en hierdoor worden belangrijke behoeften niet meer vervuld. Helemaal als je niet durft te praten over wat er gebeurt, is de kans op heftige psychische gevolgen groot. Niet alleen ervaar je directe pijn van de afwijzing, vernedering of kleinering, je kunt ook last krijgen van psychosomatische klachten, zoals buikpijn en hoofdpijn. De impact is dus enorm.

Wat kun je doen als mensen gemeen tegen je zijn?

Wanneer mensen nare opmerkingen tegen je maken, zou je negatief over jezelf kunnen gaan denken. Het is een directe aanval op je zelfbeeld. Neem stappen om het pesten te stoppen en zorg goed voor jezelf. In een latere blog zal ik dieper ingaan op verbeteren van je zelfbeeld.

Je kunt de volgende dingen doen als je gepest wordt:

Zoek hulp. Schakel hulp in op je werk of school, bij een leidinggevende, mentor of vertrouwenspersoon. Vertel je verhaal en zoek samen naar mogelijkheden om het pesten te stoppen.
Deel je emoties met je partner, familie of andere naasten. Blijf er niet alleen mee lopen. Het is belangrijk dat je mensen om je heen hebt die je steunen, die begrip tonen en voor je kunnen bidden.
Ga het gesprek aan met de pester. Kijk of je de confrontatie aandurft met degene die jou pest. Dit kan een moeilijke stap zijn, maar de beste manier om het pestgedrag te laten stoppen is om het gesprek aan te gaan en de ander te confronteren met zijn/haar gedrag en het effect op jou. De stappen hiervoor kunnen je helpen in de voorbereiding. Mogelijk is het goed om je mentor/ vertrouwenspersoon of leidinggevende te vragen om bij dit gesprek te zijn en je te steunen.
Blijf positief. Er is het gezegde: wie goed doet, goed ontmoet. Hier zit veel waarheid in. Wanneer je positief gedrag laat zien en positief, bemoedigend spreekt, zal je merken dat dit effect heeft. Niet meteen op de pester (hoewel dit zeker kan, helemaal als die uit eigen pijn reageert), maar juist ook op de omgeving én op je eigen gevoelens. Met positiviteit kun je een nare sfeer doorbreken en de negativiteit stoppen.
Zoek professionele hulp. De psychische gevolgen van het pesten zijn behoorlijk groot. Als je dit niet goed weet te verwerken, kun je er later in je leven last van krijgen. Daarom hebben veel mensen die gepest zijn, baat bij professionele hulp.

Wat nou als je ziet dat iemand gepest wordt?

De grootste groep zijn niet de gepesten of de pesters… het zijn de omstanders. Als omstander kun jij het verschil uitmaken in iemands leven. Wanneer je ziet dat iemand gepest wordt, kun je de eerste en derde van de bovenstaande stappen ondernemen. Vergeet niet om (eerst) met degene die gepest wordt te praten en diegene te steunen. Positieve woorden, een luisterend oor en begrip zijn kostbaar! Dit kan de negatieve impact van de pesterijen verkleinen. De gepeste voelt zich niet langer alleen. Dit maakt stappen nemen om het pesten te stoppen ook makkelijker.

Als pesten bij jou op werk of op school een groot probleem is, dan kun je ook (anoniem) een organisatie inschakelen. Er zijn organisaties die zich inzetten om pesten te stoppen of onder de aandacht te brengen. Denk aan challenge day, workshops of lesideeën van Stop pesten nu. Het is via deze organisaties mogelijk om mensen uit te nodigen op je werk of school, zodat je niet zelf in de picture hoeft te staan en het pestgedrag wel aan de kaart gesteld kan worden.

*Omstander, je staat erbij en kijkt ernaar.*

Een pester: wat is dat voor iemand?

Er kunnen verschillende redenen zijn waardoor iemand gaat pesten:

Jaloezie;
Verveling of om frustratie af te reageren;
Een eigen pestverleden of bang om zelf gepest te worden;
In het gezin kan er gebrek zijn aan warmte en geborgenheid of dat er agressief gedrag wordt toegestaan;
Groepsgedrag: de ‘leiders’ van een groep moedigen de anderen aan om de ‘underdog’ te pesten.

Hulp voor de pester

Ben jij gaan pesten uit eigen pijn of onvrede? Dan is het voor jou ook goed om hulp te zoeken. Jouw gedrag is vast niet zonder reden ontstaan. Er zijn echter betere manieren om met je pijn en onvrede om te gaan. Ik geloof dat jij geroepen bent om de wereld mooier te maken en niet slechter. Ik wil je helpen om een positiever mens te worden.

Je bent niet alleen, er is hulp beschikbaar

Pesten is iemand herhaaldelijk en over een langere periode zo behandelen dat hij of zij er ernstig onder lijdt. Als je worstelt met je pestverleden of op dit moment gepest wordt, dan wil ik er graag voor je zijn. Ik ben psycholoog en weet uit eigen ervaring wat je doormaakt. Het eerste gesprek is gratis en vrijblijvend en vaak lucht zo’n gesprek al erg op. Samen gaan we op weg naar meer vrede, vreugde en vrijheid in je leven!